Άγιος Κωνσταντίνος

Ο Άγιος Κωνσταντίνος (Τοπική Κοινότητα Αγίου Κωνσταντίνου) ανήκει στον Δήμο Οροπεδίου Λασιθίου της Περιφερειακής Ενότητας Λασιθίου ,που βρίσκεται στην Περιφέρεια Κρήτης, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα, “Καλλικράτης”.

Όπως όλα τα χωριά του Λασιθίου, έτσι και ο Άγιος Κωνσταντίνος συνοικίστηκε από τους πρώτους καλλιεργητές, οι οποίοι ενοικίαζαν τα χωράφια του κάμπου που ανήκαν στη βενετική διοίκηση από το 1463 κι έπειτα, οπότε αποφάσισε η Βενετία να καλλιεργηθεί και πάλι το Λασίθι για λογαριασμό της. Οι ενοικιαστές έκτιζαν πρόχειρα σπίτια (μόνιμα δεν επιτρέπονταν) σε μικρούς οικισμούς, που αναφέρονται από τότε μετόχια και στα οποία έμεναν την περίοδο της σποράς και του θερισμού.

Ονομασία και Ιστορικά Στοιχεία

Η επίσημη ονομασία είναι “ Άγιος Κωνσταντίνος”. Έδρα του δήμου είναι το Τζερμιάδων και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Κρήτης.

Το χωριό του Αγίου Κωνσταντίνου είναι από τα λίγα χωριά που το όνομά του δεν προήλθε από το όνομα του οικιστή του. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ουσιαστικά πρόκειται για μια ένωση μικρών οικισμών (Πλαθιανώ, μετόχι Αυγουστή) που βρίσκονταν κοντά στον αρχικό οικισμό του Αγίου Γεωργίου. Το όνομα του χωριού οφείλεται στην εκκλησία του. Δεν αναφέρεται το 1583 από τον Ιστορικό Καστροφύλακα. Πρώτη φορά έχουμε αναφορά στην έκθεση Βασιλικάτα ως San Zorzi το 1630 με 10 σπίτια. Συνεπώς, πρέπει να ιδρύθηκε μεταξύ των ετών 1583 και 1630.

Στην τουρκική απογραφή του 1671 αναφέρεται ως Aya Yorgi με 55 οικογένειες, το δεύτερο χωριό σε πληθυσμό μετά το Τζερμιάδω (112 οικογένειες), (Βλ. Ν. Σταυρινίδης, Μεταφράσεις, Β’, σ. 136). Το 1834 αναφέρεται ως Haghio Ghiorgi και μαζί με το Platiano – Kudhumalia, Avracodi είχαν 100 χριστιανικές οικογένειες. (Βλ. Pashley, Travels in Crete, II, 321). To 1881 αναφέρεται ότι βρίσκεται στο δήμο Ψυχρού με 382 Χριστιανούς κατοίκους. και 2 Τούρκους (προφανώς εισπράκτορες των φόρων, διότι Τούρκοι δεν κατοίκησαν ποτέ στο Λασίθι).

Το Πλαθιανώ αποτελούσε ένα οικισμό της κοινότητας του Αγ. Γεωργίου με 566 κατοίκους το 1940. Το όνομά του οφείλεται στον οικιστή του, ο οποίος λεγόταν Πλαϊντένος (Plaideno), (Καστροφύλακας Κ37). Το 1630 στον κατάλογο των οικισμών (μετόχια) της επαρχίας Λασιθίου αναφέρεται (λανθασμένα) ως Ocra ό Plaidano (= Όχρα ή Πλαθιανώ) με 6 σπίτια και ο Άγιος Γεώργιος (S. Zorzi) με 12 (Βλ. Μνημεία Κρητικής Ιστορίας V, σ.29,30). Στην τουρκική απογραφή του 1671 δεν αναφέρεται. Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 αναφέρεται ως Platiano Haghio Gheorgio με 100 χριστιανικές οικογένειες (Pashley, Travels in Crete, II, 321). Και ο Χουρμούζης το αναφέρει ως Πλαθιανώ το 1842 (Κρητικά, σ.49). Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται ως Πλαθιανώ στον δήμο Ψυχρού με 285 κατοίκους. Το 1900 γράφεται Πλαθιανών και βρίσκεται στον ίδιο δήμο με 263 κατοίκους, το 1920 το Πλαθιανώ είναι έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου με 276 κατοίκους, το 1928 αναφέρεται στην κοινότητα Αγ. Γεωργίου με 490 κατοίκους και το 1940 το Πλαθιανώ έχει 566 κατοίκους. Το 1951 ο οικισμός συγχωνεύεται με την κοινότητα Αγ. Γεωργίου, της οποίας ο πληθυσμός αναφέρεται διπλασιασμένος, δηλαδή φτάνει τους 1312 κατοίκους (Αγ. Γεώργιος 572 + Πλαθιανώ 566 + πληθυσμιακή αύξηση αμφοτέρων 179 = 1312).

Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο “Καποδίστριας”, μέχρι το 2010, ο Άγιος Κωνσταντίνος ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Αγίου Κωνσταντίνου, του πρώην Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου του Νομού Λασιθίου.

Ο Άγιος Κωνσταντίνος έχει υψόμετρο 826 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, σε γεωγραφικό πλάτος 35,1722065684 και γεωγραφικό μήκος 25,5012922133.

Πορεία πληθυσμού σύμφωνα με τις απογραφές: