Ιερά Μονή Βιδιανής

Ακολουθώντας διαδρομή προς τα δεξιά ύστερα από διαδρομή 2,1 χιλιομέτρων συναντούμε μέσα σε ένα επιβλητικό τοπίο την I. Μονή Βιδιανής. Η I. Μονή Βιδιανής έχει κτιστεί στη θέση του παλιού μετοχιού των Βίδων (1583) που συ-νοικίσθηκε από τα μέλη της παλιάς αυτής οικογένειας που είχαν έρθει από το Χάνδακα σαν ενοικιαστές γης. Το επώνυμο Βίδος, με τη μορφή Βιδάκης εξακολουθεί να ακούγεται στο Λασίθι. Η Μονή Βιδιανής ιδρύθηκε μετά το 1856 από τον ιερομόναχο Μεθόδιο Περάκη και πυρπολήθηκε το 1867 από τους Τούρκους κατά τη Μάχη του Λασιθίου. Ανακαινίσθηκε και ξαναλειτούργησε το 1874. Κατά τη διάρκεια του σύντομου βίου της γνώρισε περιόδους ακμής και παρακμής.

Από το 1959 έτος αποβίωσης του τελευταίου μοναχού, η Μονή εγκαταλείφθηκε στη φθορά του χρόνου. Το 1981 ο Σύνδεσμος Λασιθιωτών Ηρακλείου ανέλαβε την αξιοποίησή της και υπέβαλε πρόταση που προέβλεπε διάφορες δραστηριότητες μεταξύ των οποίων η σημαντικότερη ήταν η δημιουργία Μουσείου Φυσικής ιστορίας στο οποίο θα εκθέτονταν δείγματα πανίδας και χλωρίδας καθώς και διάφορα πετρώματα από την περιοχή του Οροπεδίου Λασιθίου. Η πρόταση έγινε δεκτή και εντάχθηκε στο πρόγραμμα Leader. Στο μεταξύ αποφασίσθηκε η αναβίωση της μονής και πρώτος ο ηγούμενος χειροτονήθηκε ο αρχιμανδρίτης Διαμιανός Μπελέρης. Μετά την μετακίνηση του στην μονή Κρουσταλλένιας νέος ηγούμενος ορίσθηκε ο Δωρόθεος Καφτάκης ο οποίος επιδεικνύει μεγάλο ζήλο και έχει επιτελέσει πολύ σημαντικό έργο.

Εκτός από το υποβλητικό και γαλήνιο περιβάλλον που θα απολαύσει ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφθεί το Μουσείο Φυσικής ιστορίας ενώ στο εσωτερικό θα θαυμάσει την περίφημη εικόνα της Παναγίας της Βιδιανής, (μεσοβυζαντινή περιόδου) και τις εικόνες του τέμπλου φιλοτεχνιμένες στην Σχολή Καλών Τεχνών του Πολυτεχνείου Αθηνών γύρω στο 1880.

Σημειώνουμε ότι ο ελευταίος ηγούμενος της Μονής Δωρόθεος Τσαγκαρακης, με σημαντική αντιστασιακή δράση κατά την κατοχή, συνελήφθη από τους Γερμανούς, βασανίσθηκε σκληρό και τελικό εκτελέστηκε στην Αγυια Χανίων τέλη Οκτωβρίου 1943.